“Ey Türk kardeş! Bilhassa sen dikkat et! Senin milliyetin İslâmiyet’le imtizaç etmiş. Ondan kabil-i tefrik değil. Tefrik etsen mahvsın! Bütün senin mazideki mefahirin, İslâmiyet defterine geçmiş.
Bu mefahir, zemin yüzünde hiçbir kuvvetle silinmediği halde, sen şeytanların vesveseleriyle, desiseleriyle o mefahiri kalbinden silme!”
(Bediüzzaman Said Nursî, Mektubat, s. 324)
“Ey Türk kardeş! Bilhassa sen dikkat et!”
diye iki hitap ve iki ünlem cümlesiyle başlar, Bediüzzaman. Burada “Ey Türkler!” değil de, daha yumuşak ve nazik bir tabir olan “Ey Türk kardeş!” denilmesi önem arz etmektedir. Bu tabirin kullanılmasında kardeşliğin önemine dikkat çekilmesi ve daha birçok sebebleri vardır. “Mü’minler ancak kardeştirler” (Hucurat Sûresi, 10. Âyet Meâli) âyetinde geçen kardeşliğe vurguyu, ele aldığımız ifadede görmekteyiz.
Aynı zamanda Risale-i Nur eserlerinde geçen Lâhika mektuplarında ve Şualar ile Mektubat eserlerindeki mektuplarının başında hitap ederken saydığı vasıfların sonunda “kardeş” ifadesi dikkat çekicidir. (Bkz. Barla Lâhikası, s. 49 – 60; Kastamonu Lâhikası, s. 5 - 6; Emirdağ Lâhikası – 1, s. 24 – 25; Emirdağ Lâhikası – 2, s. 6 – 7; Şualar, s. 243– 299; Mektubat, s. 19– 27 ve daha yüzlerce yerde geçmektedir.)
Bir diğer “kardeş” ifadesine, Risale-i Nur eserlerinde Üstâd Bediüzzaman Hazretleri'nin mektupların sonunda rastlıyoruz. O ifade de “Kardeşiniz Said Nursî” (Bkz. Barla Lâhikası, s. 123 – 139; Kastamonu Lâhikası, s. 58 – 69; Emirdağ Lâhikası – 1, s. 36 – 51; Emirdağ Lâhikası – 2, s. 16 – 18 ve daha onlarca yerde geçmektedir.) ifadesidir. Burada geçen “kardeş” ifadesi üzerinde de düşünmemiz gerekmektedir.
“Kardeş” ifadesi; âyetin delaleti ile “Mü’minlerin kardeşliği”ne, Lâhika mektupları ve diğer eserlerinde talebelerine hitap şeklinde ise “samimiyet”e, kendisini de mektuplarının sonunda Üstâd Bediüzzaman “kardeşiniz” diye vasıflandırması da “tevazu ve mahviyet”e yani alçakgönüllülüğe işaret ediyor diyebiliriz.
Milletleri ele alırken de kardeşlik bağlamını kullanarak ele almasıyla da Üstâd Bediüzzaman Hazretleri'nin fikir dünyası ve dâvâsındaki “uhuvvet, muhabbet ve teavün”ü görebiliyoruz.
“Türk kardeş” tabirini “…Hâfız Ali gibi kuvvetli imanı bulunan Türk kardeşler…” (Emirdağ Lâhikası – 1, s. 281) cümlesinde görmekteyiz. Buradan da anlaşılacağı üzere “kuvvetli imanı bulunan” şartı düşülmüş.
Kardeş tabiri ile ilgili bir de akla şu yerler geliyor; “…yüzer âyât ve ehadîs-i Nebeviyenin şiddetle emrettikleri uhuvvet, muhabbet ve teavün…” (Lem’alar, s. 155) Yani yüzlerce âyet-i kerimeler, Nebi Sallallahu Aleyhi Vesellem’in hadîslerinde uhuvvet, muhabbet ve teavün şiddetle emrediliyor. Bu üç tabirin üzerinde durmak gerekir.
1- Uhuvvet: Kardeşlik.
2- Muhabbet: Sevgi, sevme. Buğzetmek, nefret etmek ve adâvetin (düşmanlığın) zıddı.
3- Teavün: Yardımlaşmak, birbirine yardım etmek.
Bu üç hususiyeti yani özelliği bilerek bu konuya bakınca inşaAllah bir çok mânâ açılacaktır.
“Türk” tabiri ile ilgili bir önceki paragraf üzerine yaptığımız çalışma yazımızda ele aldığımız şu ifadeleri tekrar etmekte fayda vardır.
Türklerin vasıflarını ele alan Bediüzzaman Said Nursî Hazretlerine kulak verelim.
“Şarkın en cesur ve kuvvetli ve kesretli kavmi ve İslâmiyet’in en kahraman ordusu olan Türk milleti…” (Şualar, s. 596)
Bu cümleden Türklerin dört özelliği ortaya çıkıyor:
– Şarkın (Doğu’nun) en cesur,
– Kuvvetli,
– Kesretli (çok olan),
– İslâmiyet’in en kahraman ordusu.
“Türk denilen bu vatan ehl-i imanı…” (Mektubat, s. 420)
“Türk milleti Kur’ân’ın bayraktarı ve senâ-i Kur’aniyeye mazhar olduğu…” (Bediüzzaman Said Nursî, Emirdağ Lâhikası – 1, s. 282)
Burada da üç özellik daha göze çarpıyor.
– Bu vatan ehl-i imanı,
– Kur’ân’ın bayraktarı,
– Senâ-i Kur’âniyeye mazhar.
“…asil Türk milleti…” (Emirdağ Lâhikası – 2, s. 206)
“Dindar, cengâver Türk milleti ve imanlı, cesur Türk gençliği korkmaz.” (Şualar, s. 546)
– Asil,
– Dindar,
– Cengâver,
– İmanlı,
– Cesur.
Burada da beş özellik daha eklenerek toplam da on iki özellik ile Risale-i Nur’da geçen Türklerin hususiyetlerini belirttik.
Yukarıdaki yazdıklarımıza ek olarak bir de Bediüzzaman Hazretleri'nin Birinci Mecliste mebuslara yani milletvekillerine yaptığı hitabede geçen şu cümleyi göz ardı etmemeliyiz; “Müslümanlar İslâmiyet hesabına sizi severler.” (Mesnevi-i Nuriye, s. 99) Bu şekilde “Türk kardeş” tabirini sadece ırki olarak değil “İslâm nam ve hesabına çalışıp diğer Müslümanların da onu İslâmiyet namına sevdiği” şekilde anlamak en mutedil olanıdır.
Bir de “Nerede Türk taifesi varsa Müslüman’dır. Müslümanlıktan çıkan veya Müslüman olmayan Türkler, Türklükten dahi çıkmışlardır (Macarlar gibi).” (Mektubat, s. 324) cümlesi ile birlikte ele aldığımız ifadeleri düşünür isek bir sorun kalmamış olur. Bu konuyu ele alan yazı için bakabilirsiniz. (https://www.nuranimudafa.com/post/dunyanin-her-tarafinda-olan-turkler-ise-muslumandir)
Cümlenin devamında da Bediüzzaman Hazretleri şöyle der;
“Bilhassa sen dikkat et!”
“Bilhassa” yani hususi olarak, mahsus, özellikle “sen dikkat et” dedikten sonra neye dikkat edilmesi gerektiğini dile getirir. Şöyle ki;
“Senin milliyetin İslâmiyet’le imtizaç etmiş. Ondan kabil-i tefrik değil. Tefrik etsen mahvsın!”
diye neden dolayı ‘dikkat et’mesi gerektiğine değinir. Burada şöyle bir noktaya ‘dikkat’ etmek gerekir. Bir iki asır öncesine gidildiğinde, şu an Türk olarak görülenler Kürt, Kürt olarak görülenler de Türk olabilir. Altı yüz yirmi üç sene boyunca aynı çatı altında yaşayan ve Osmanlı’dan önce de yine birliktelikleri bulunan özellikle Türk ve Kürtler, gerek aynı topraklarda yaşamaları, gerekse de birbirlerinden kız alıp verme, ticaret yapma, komşu ve akrabalık ilişkileri vb. sebepler neticesinde âdeta tek bir millet haline gelmişlerdir. Nesebi net olarak bilinenlerin dışında diğer kimselerin neseb (soy) noktasında fazla teferruata yani ayrıntıya girmemeleri gerekmektedir. Nitekim Bediüzzaman Hazretleri'nin şu ifadeleri tam da konumuza bakmaktadır;
“Şu dünya yüzü, hususan şu memleketimiz, eski zamandan beri çok muhaceretlere ve tebeddülata maruz olmakla beraber; merkez-i hükûmet-i İslâmiye bu vatanda teşkil olduktan sonra, akvam-ı saireden pervane gibi çokları içine atılıp tavattun etmişler. İşte bu halde Levh-i Mahfuz açılsa ancak hakiki unsurlar birbirinden tefrik edilebilir.” (Mektubat, s. 326)
Bizim için esas ve asıl olan İslâmiyet noktasıdır. Milliyet ise âyet-i kerîmenin ifadesi ile “kaynaşmamız ve tanışma”mız noktasından, bizim isteğimiz dışında, Rabbimizin bize bahşettiği bir özelliktir.
Bediüzzaman, Türklüğün “İslamiyet’le imtizaç et”tiğini (Mektubat, s. 324) söylerken ırkçılık yapmamıştır. Mesela en azından Risale-i Nur’u okuyan herkes bilir ki; dinsizlikten sonra en büyük tehlike “ırkçılık”tır. Müslümanlar “şuurlu birer Müslüman” olarak bu konuda dikkatli olmalıdır.
Şimdi gelelim “ırk” ve “milliyet” kelimelerinin Nur külliyatından örnekler ile izah ve şerhine.
Tarihçe-i Hayat’ın ‘Ön Söz’ünde; “Evet, Müslüman ırkımıza Risale-i Nur Külliyatı gibi muazzam bir iman ve irfan kütüphanesini hediye eden, gönüller üzerinde mukaddes bir nur müessesesi kuran mümtaz ve müstesna zatın kudret-i ilmiyesi hakkında tafsilata girişmek, öğle vakti güneşi tarif etmek kadar fuzulî bir iştir.” (Tarihçe-i Hayat, s. 16) denilen yer bunlara bir örnektir. Burada geçen “Müslüman ırk tabirini nasıl anlamalıyız?” şeklinde akla soru takılabilir. Şöyle ki;
Müslüman kavramı ile ırk kavramı zahiren birbirine uygun ve uyumlu değildir. Çünkü ırk, kavim anlamına geliyor. Dolayısıyla buradaki “ırk” ifadesini “millet” ya da “ümmet” şeklinde anlamak gerekiyor.
Yani “ırk” kelimesi “millet” ve “ümmet” anlamlarına gelebilmektedir.
Bu konuyla ilgili, Kur’ân-ı Kerîm’deki
اَنِ اتَّبِـعْ مِلَّةَ اِبْرٰهٖيمَ حَنٖيفاًؕ
(Kur’ân-ı Kerîm, Nahl Sûresi, 123. Âyet) âyeti akla geliyor. “İbrahim’in (as) milletine uy” (Kur’ân-ı Kerîm, Nahl Sûresi, 123. Âyet) anlamına gelen ve meallerde; “Doğruya yönelen, puta tapanlardan olmayan İbrahim’in dinine uy.” (Diyanet İşleri Meâli - Eski, Nahl Sûresi, 123. Âyet Meâli), “Hakka yönelen İbrahim’in dinine uy.” (Diyanet İşleri Meâli - Yeni, Nahl Sûresi, 123. Âyet Meâli), “Hakperest (hanîf) olarak İbrahim milletine ittiba’ et.” (Elmalılı Meâli - Orijinal, Nahl Sûresi, 123. Âyet Meâli), “Hanîf (hakka yönelmiş) olan İbrâhîm’in dînine tâbi’ ol!” (Hayrat Neşriyat Meâli, Nahl Sûresi, 123. Âyet Meâli) ve benzeri şekilde geçen bu âyet üzerinde düşünmemiz gerekir. Burada “millet” kelimesi “din” kelimesi ile aynı anlamlı olarak kullanılmıştır.
Bu âyetin kısaca tefsiri sadedinde şöyle denilmiştir; “Hz. Muhammed’in, içinde yetiştiği toplumun putperest ve nankör kesiminden kendisini ayıran ve ismini ebedîleştiren temel özelliği de Allah’ın bu âyette özetlenen buyruğuna uyarak Hz. İbrâhim’in tevhid geleneğini ihya etmesi ve tebliğ ettiği dinin inanç ilkeleriyle ibadet ve ahlâk ruhunun ‘İbrâhimî gelenek’ denilen bu öğreti üzerine inşa edilmiş olmasıdır.” (Kur’ân Yolu Tefsiri, c. 4, s. 452)
Millet ve din kavramlarını biraz daha dini temele oturtmuş olduk.
Konuyla ilgili Merhum Mehmet Âkif Ersoy’un İstiklal Marşı’nda geçen ifadeleri de bu bağlamda ele alınmalıdır.
“Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celal?” (Mehmed Akif Ersoy, İstiklal Marşı) Bu ifadeleri irdeleyip anlar isek yukarı ile bağlantısını daha rahat kurabilir ve konuya açıklık getirebiliriz.
Merhum Mehmed Âkif’in “Kahraman ırkıma bir gül!” ifadelerini, Türkiye’de bulunan bütün milletler diye anlamak gereklidir. Çünkü İstiklal Marşı Türkiye devletinin marşıdır. Ve Türkiye’de yaşayan başta Türk, Kürd, Arab, Laz, Çerkez, Arnavut ve benzeri bütün Türkiye milletlerinin sembolü haline gelmiştir.
Âkif, buradaki “ırk” ifadesini Türk ırkına indirgemiyor. Anadolu’da yaşayan farklı ırktan olan bütün müslümanları tek bir millet olarak kastediyor. Bugünkü vatandaşlık kavramı gibi düşünebiliriz. Âkif‘ten bir kaç bölüm alıntı yapıp, yeni konumuza geçebiliriz.
“Hani, milliyyetin İslâm idi… Kavmiyyet ne!
Sarılıp sımsıkı dursaydın a milliyyetine.
“Arnavutluk” ne demek? Var mı şerîatte yeri?
Küfr olur, başka değil, kavmini sürmek ileri!
Arabın Türke; Lâzın Çerkese, yâhud Kürde;
Acemin Çinliye rüchânı mı varmış? Nerde!
Müslümanlık´ta ‘anâsır’ mı olurmuş? Ne gezer!
Fikr-i kavmiyyeti tel´în ediyor Peygamber.
En büyük düşmanıdır rûh-i Nebî tefrikanın;
Adı batsın onu İslâm´a sokan kaltabanın!” (Mehmed Âkif Ersoy, Safahat)
“Ne Araplık ne de Türklük kalacak aç gözünü!
Dinle Peygamber-i Zîşân’ın İlâhî sözünü.” (Mehmed Âkif Ersoy, Safahat)
“Arnavutlukla, Araplıkla bu millet yürümez!
Son siyaset ise Türklük, o siyaset yürümez!” (Mehmed Âkif Ersoy, Safahat)
Malum her bir İslâm kavminin kendine özgü meziyet, özellik ve hasiyetleri vardır. Mesela Bediüzzaman Hazretleri şöyle demiştir; “Türkler, bizim aklımız… Biz de onların kuvveti… Mecmuumuz bir iyi insan oluruz. Hodserane yapmayacağız.” (Âsâr-ı Bediîye, s. 453) Bu ifadelere bakarak; Türklerin iyi bir idareci olduğunu, Kürtlerin de cesaretli olduğunu anlamak mümkündür. Âsâr-ı Bediiye kitabında geçen bu ifadelerdeki ikinci cümle önem arz etmektedir: “Hodserane yapmayacağız.” (Âsâr-ı Bediîye, s. 453) Yani dik başlılık yapmayacağız, denmektedir.
Şimdi biz neden bu kadar bilgi verip, ayrı ayrı izah ettik? Nedeni; İslâmiyet’le imtizaç daha iyi anlayabilmek için. Bunu anlar isek o zaman konu açık ve anlaşılır hale gelir.
Münâzarât eserinin başındaki ifadeler tam da konumuza parmak basıyor: “Şu eserlerden herbirisi Kürd olduğu gibi; aynı halde Türk, aynı vakitte Arabdır. Güya herbir eser, Arab abâsını iktisâ ve Türk pantolonu giymiş külâhlı bir Kürddür.” (Âsâr-ı Bediîye, s. 291)
Yukarıdaki paragraftan da anlaşılacağı üzere, “Kürd”, “Türk”, “Arap”; herbirinin özelliklerini takınarak ve elbiselerini giyinerek, eserlere müteveccih olmalıyız yani buraya yönelmeli ve konuya yoğunlaşmalıyız. Ve Münâzarât eserinin başında bulunan “İfade-i Meram”ın sonunda geçen şu cümleler konumuza bakmaktadır: “Şu eserin nağamatını dinlemek için bir Kürd cesedini giymek, bir vahşî hayalini başına takmak gerektir. Yoksa ne istima’ helâl, ne sema’ tatlı olur.” (Âsâr-ı Bediîye, s. 293)
Bu iki cümleden konumuza temas eden noktalar üzerinde durarak izah etmeye çalışacağız. Birinci cümlenin kısaca izahı;
Şu eserlerden yani özel olarak Risale-i Nur’lardan özellikle Münâzarât ve eski eserlerden herbirisinde muhataplar Kürtler olduğu gibi; aynı halde Türk’tür. Neden aynı halde Türk? Çünkü Türkler ile Kürtler et ile tırnak gibi olmuş, iki kardeş kavimdir. Eştir, dosttur, hısımdır, dayıdır, amcadır, yeğendir, akrabadır, komşudur… Et ile tırnak asla ayrılmadığı gibi ve ayrıldığında da hiçbir işe yaramayacağından dolayı; Kürt olmanın yanında aynı halde Türk oluyor. Çünkü bin yılı aşkın bir zamandır bir arada yaşamaktadırlar. Birbirleri ile mezcolmuş yani karışmış ve bir hale gelmiştir. Misal olarak; anne ve babasından biri Türk diğeri de Kürt olan birisini nasıl ayrıştırabiliriz? Yarısı Türk yarısı Kürd mü diyeceğiz? Bunlar akla ziyan mantık dışı şeylerdir. Biz biriz ve bizi birbirimize bağlayan bir çok bağımız vardır. Mektubat eserinde geçen Uhuvvet Risalesi‘nde geçen şu ifadeler cay-ı dikkat yani dikkat çekicidir; “…her ikinizin Hâlık’ınız bir, Mâlik’iniz bir, Mabud’unuz bir, Râzık’ınız bir, bir bir bine kadar bir bir. Hem Peygamberiniz bir, dininiz bir, kıbleniz bir, bir bir yüze kadar bir bir. Sonra köyünüz bir, devletiniz bir, memleketiniz bir, ona kadar bir bir.” (Mektubat, s. 264) Bu bağ Türkler ile Kürtler arasında olduğu gibi Türkler ile Araplar, Kürtler ile Araplar, Araplar ile Arnavutlar ve diğer İslamî milletler arasında da aynıdır. Ele aldığımız cümlenin devamında, aynı vakitte de Arap olmaları gerektiğini anlıyoruz. Çünkü bu şekilde meseleyi okuyucu tam mânâsıyla anlayabilir. Güya herbir eserde muhatap olan kimse Arab’ın çoğunlukla yünden yapılmış, bol giyimli bir elbisesi olan âbâsını giymesi gerekir. Bu giysinin Arablar ile bütünleşmesi nedeniyle Bediüzzaman bu tabiri kullanmıştır. Ve Türk’ün de pantolonunu giymesi gerekir. Neden Türk’ün pantolonu? Çünkü tarihi bir gerçeklik olarak ilk defa pantolon giyen millet Türklerdir. Konuyla ilgili yapılan bir araştırmanın gazetelere yansıyan şekli şu şekildedir; “Pantolon, ceket ve gömlek gibi giyim eşyalarının tarihte ilk kez Türkler tarafından giyildiği bildirildi. Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncer Gülensoy’dan alınan bilgiye göre, Kaşgarlı Mahmud tarafından on birinci yüzyılda yazılan Divanü Lügat-it-Türk adlı eser, sekizinci yüzyıldan kalma Göktürk yazıtları, eski Uygur duvar resimleri ve Macar L. Rasonyi’nin ‘Tarihte Türklük’ adlı eseri, pantolon, ceket ve gömlek gibi giyim eşyalarının ilk kez Türkler tarafından giyildiği ve Orta Asya’dan dünyaya yayıldığını gösteriyor.” (Yeni Şafak Gazetesi, 23 Ağustos 2001) Türk’ün pantolonunu giyen hem de Külahlı bir Kürd olması gerekir ki, bu eserlerden istifade edebilsin, okuyucular.
İkinci cümle kısaca şu şekilde anlaşılabilir:
Şu eserin yani özel anlamda Münâzarât’ın genel anlamda eski eserlerin nağme, ahenklerindeki hakikatleri dinlemek için bir Kürd’ün cesedini giymek ve bir vahşinin hayalini başına takmak gerekir ki, anlayabilsin. Yoksa ne dinlemek helal olur, ne de işitmek tatlı olup kulağa hoş gelir.
Mesela Bediüzzaman, “Ey eski çağların cihangir Asya ordularının kahraman askerlerinin torunları olan muhterem din kardeşlerim!” (Tarihçe-i Hayat, s. 158) der. Burada hem Orta Asya bozkırlarından Anadolu’ya gelen ve on altı devlet kuran Türklere hitap ediyor. Hem de Asya’nın batısında Horasan ve Maveraü'n-nehir’de yaşayan ve asıl kökenleri Fırat ve Dicle Nehirleri arasında kalan Mezopotamya olan Kürdlere seslenmektedir.
Bir başka yerde de “vatandaşlarım ve dindaşlarım” (Mektubat, s. 75) denilmektedir. Hitap şeklinde iki kelime dikkatimizi çeker. Biri “vatandaşlarım”, diğeri de “dindaşlarım”dır. “Vatandaşlarım” kelimesinden anladığımız bütün Anadolu halkıdır. “Dindaşlarımız” kelimesinden anladığımız ise bütün Âlem-i İslâm'da bulunan mü’minlerdir. Çünkü Cenâb-ı Hak Kur’ân-ı Hakîm’de Hucurat Sûresi’nin 10. Âyet’inde (meâlen); “Müminler ancak kardeştirler” (Hucurat Sûresi, 10. Âyet Meâli) diye buyurur. Yani genel kapsamlı bir hitaptır. Ayrıştırıcılıktan uzaktır. Birleştirici ve bütünleştirici bir tabirdir.
Ne zaman ki İttihad-ı İslâm yani İslam Birliği kurulur; bütün İslamî ülkeler bir ve birlik olursa, işte o zaman o devlet bizim hakikî devletimizdir. O devlet Kürd’ün de, Türk’ün de, Arab’ın da, Laz’ın da, Çerkez’in de ve bütün Müslümanların hakikî devletidir.
Nasıl ki menfi milliyet fikri ile adı meşhur olan Ziya Gökalp;
“Vatan ne Türkiyedir Türklere, ne Türkistan
Vatan, büyük ve müebbet bir ülkedir: Turan” diyor ise, biz de diyoruz ki;
“Vatan ne Türkiye’dir Müslümanlara, ne Arabistan
Vatan, büyük ve müebbet bir ülkedir: İttihad-ı İslâm”
Evet bu birlik için Bediüzzaman şöyle der; “Bu zamanın en büyük farz vazifesi, ittihâd-ı İslâm’dır.” (Hutbe-i Şamiye, s. 90) Ve unutulmaması gereken bir şey vardır ki, bu birlik siyasi değil dini ve zaruri bir birliktir.
Bu kadar izah kâfidir diyemeyiz. Bu izah için ancak denizden bir damla diyebiliriz.
“اَلْقَطْرَةُ تَدُلُّ عَلَى الْبَحْرِ
sırrıyla kısa kestik.” (Şualar, s. 720) Yani bir damla su, denize delâlet (işaret) eder.
Şimdi bir noktaya daha değinelim. Şöyle ki:
Türk olmak ile Türkçü olmak farklı şeylerdir. Birisi Türk’üm ama Türkçü değilim diyebilir. Bunda herhangi bir sorun yoktur. Aynı şekilde Kürd olan birisinin de; Kürd’üm ama Kürtçü değilim demesinde bir sakınca olmadığı gibi. Çünkü Allah insanları kavim kavim yaratmıştır. Bediüzzaman Hazretleri’nin Hucurat Sûresi on üçüncü ayeti tefsir ettiği Yirmi Altıncı Mektub’un Üçüncü Mebhas’ın başında bu âyet-i kerîmeye şu şekilde anlam vermiştir; “Sizi taife taife, millet millet, kabile kabile yaratmışım; tâ birbirinizi tanımalısınız ve birbirinizdeki hayat-ı içtimaiyeye ait münasebetlerinizi bilesiniz, birbirinize muavenet edesiniz. Yoksa sizi kabile kabile yaptım ki yekdiğerinize karşı inkâr ile yabani bakasınız, husumet ve adâvet edesiniz değildir!” (Mektubat, s. 321) İnsan kendi milliyet ve kavmini başka bir kavmi yermeden, hakaret etmeden sevebilir. Bunda bir mahsur yoktur. Nitekim bir vakıa şu şekilde olur; “Vasile b. El-Eska’ anlatıyor: Hz. Peygamber (a.s.m)’e ‘Kişinin kavmini sevmesi asabiyet/ırkçılık sayılır mı?’ diye sordum. ‘Hayır, asabiyet/ ırkçılık, kişinin kavminin yaptığı zulmüne yardımcı olmasıdır.’ diye buyurdu.” (Ahmed b. Hanbel, 4/107; Mecmau’z-Zevaid, 6/244) Milletler; “birbirini tanıma”k ve “muavenet” etmek içindir. Yoksa düşmanlık etmek için değildir. Lakin burada çok dikkatli olmalıyız. Çünkü ırkçılık günümüzde çok tehlikeli ve hassasiyet kazanmış bir duruma gelmiştir. Ayrıca hayatını ırkçılık ile geçiren birisinin (tevbe etmezse) imanla kabre girmesi çok zordur. Konu ile ilgili üç hadîsi de paylaşalım. Şöyle ki;
“Ümmetimin helâk olması üç şeyden ileri gelecektir:
1. Kaderiye (‘kişi kendi fiilinin yaratıcısıdır’ cümlesinde ifadesini bulan, kaderi inkâr dâvâsı).
2. Unsuruyet (ırkçılık) dâvâsı gütmek.
3. Dinî meselelerin rivayetinde titiz davranmamak.” (Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, 1/158)
“Asabiyet dâvâsına kalkışan, onu yaymaya çalışan, bu dâvâ uğrunda mücadele eden kimse bizden değildir.” (Ebû Dâvûd, Edeb, 121)
“Kim hevasına uyarak bâtıl yolda cenk eder, kavmiyetçiliğe çağrıda bulunur veya kavmiyetçiliğin sevkiyle öfke ve tehevvüre kapılırsa, cahiliye ölümü üzere ölür.” (İbn Mâce, Fiten, 7)
Merhum Mehmed Kırkıncı Hoca’nın dediği gibi; “İslâm kavmi değil, kavmiyetçiliği reddeder.” (Mehmed Kırkıncı, Bütün Eserler – 2, s. 188)
Son olarak da “Müslüman Türk” kelimesine bir tarif daha getirelim.
“Müslüman Türk” kimdir? Elli bin kişilik orduyla iki yüz bin kişilik orduyu yok eden Alparslan’dır. İki bin kişi ile beş yüz bin kişilik Haçlı Ordusu’nu, Hatay’a kadar kovalayan Kılıç Arslan’dır. Gemileri karadan yürütüp, çağ açıp çağ kapatan Fatih Sultan Mehmed’dir. İttihad-ı İslâm yani İslâm Birliği için seferler yapan Yavuz Sultan Selim’dir. Viyana kapılarına kadar dayanan Kanuni Sultan Süleyman’dır. Ve İsrail’e bir karış toprak vermem diyen 2. Abdülhamid Han’dır. İşte Müslüman Türk’ün bir tanımı da budur.
Bu nedenle Türklük, İslamiyet’ten ayrılamayan bir bütündür.
Bu konumuz ile ilgili en güzel tarifi elbette Asrın vekili ve Asrın müceddidi olan Üstâd Bediüzzaman Hazretleri yapmıştır. Şöyle ki; “Milliyetimiz bir vücuttur; ruhu İslâmiyet, aklı Kur’ân ve îmandır.” (Münâzarât, s. 60) Yani bizim milliyetimiz Türklük, Kürdlük, Arablık, Lazlık, Çerkezlik, Arnavutluk olabilir ama bizim ruhumuz tektir, o da İslâmiyet’tir. Ve aklımızda ortak akıldır. O akıl da Kur’ân ve îmandır.
Bu konu hakkında bir örnek daha verip diğer cümleye geçebiliriz;
Merhum Cemil Meriç, “Bu Ülke” kitabının “İnananlar Kardeştir” başlığı adı altında şöyle demektedir; “Bu ülkenin bütün ırklarını, tek ırk, tek kalp, tek insan haline getiren İslâmiyet olmuş. Biyolojik bir vahdet değil bu. Ne kanla ilgisi var, ne kafatasıyla. Vahdetlerin en büyüğü, en mukaddesi. İster siyah derili, ister sarı… İnananlar kardeştir.” (Cemil Meriç, Bu Ülke, s. 181)
Aynı sayfanın devamında şu dikkat çekici tespitler yer alır; “Türk’ü, Arab’ı, Arnavut’u düğüne koşar gibi gazaya koşturan bir inanç; gazaya yani irşada altı yüz yıl beraber ağlayıp, beraber gülmek.” (Cemil Meriç, Bu Ülke, s. 181)
Diğer cümle ile devam edebiliriz:
“Bütün senin mazideki mefahirin, İslâmiyet defterine geçmiş. Bu mefahir, zemin yüzünde hiçbir kuvvetle silinmediği halde, sen şeytanların vesveseleriyle, desiseleriyle o mefahiri kalbinden silme!”
diye hem uyarır hem de tavsiyede bulunur; Bediüzzaman.
Burada Bediüzzaman’ın “senin mazideki mefahir”in dediği olaylara gelelim. Burada “senin” dediği, bir önceki yerde geçen “Türk kardeş”tir. “Mazi” dediği ise “geçmiş”te yapılan hizmetlerdir. Türkler’in “mefahir”i ise iftihar edinilecek, övünülecek şeyleridir. Buradan anlaşılan Türk’ün İslâm dînine yaptığı hizmetler ile iftihar edilmesidir.
Devamında da bu “mefahir”lerin, “İslâmiyet defterine geç”tiğinden söz edilir. “Bu mefahir”in, yani iftihar edilip, övünülecek şeylerin “zemin yüzündeki hiçbir kuvvette silinmediği”ni belirtir. Ve en sonda da bir uyarı ve tavsiyede bulunur: “…sen şeytanların vesveseleriyle, desiseleriyle o mefahiri kalbinden silme!” Burada mühim bir nokta var. O da cümlenin sonunda emir kipi kullanılmasıdır. Ehemmiyetine dikkat çekilmiştir.
Böylece son cümlemizin kısaca izahını söyledikten sonra, şimdi de örnekler ile açmaya geçelim.
Gazneliler’in en önemli hükümdarı olan Gazneli Sultan Mahmut Hindistan’a İslâmiyet’i yayabilmek için bir 1001 – 1027 yılları arasında toplam on yedi sefer düzenlemiştir. Gazneli Sultan Mahmud vesilesiyle, bölge İslâmlaştı ve Pakistan Devleti’nin temelleri atıldı. Günümüzdeki Hindistan Müslümanlarının ecdadlarının Müslüman olması da bu döneme denk gelmektedir. Yöneticileri Türk ve halkı Afgan olan Gaznelilerin bu İslamî hizmetleri, “İslâmiyet defterine geç”miştir.
Selahaddin-i Eyyubî komutasındaki Müslüman Türk ve Kürd askerleri, Haçlılara karşı çetin mücadeleler verdi. Meşhur Hıttin Savaşı ile Haçlıları Kudüs’ten çıkardı ve İslâm dünyasında hayırla yâd edilen bir komutan haline geldi. Bu “İslâmiyet defterine geç”en övünülesi başarıları unutma, İslâm nam ve hesabına yapıldığını unutup, “o mefahiri kalbinden silme!..”
Nitekim bir Arap şâiri olan İbn-i Sena Selahaddin-i Eyyubî’ye sunduğu kasideye şöyle başlamaktadır: “Arap milleti, Türklerin devletiyle yüceldi. Ehl-i salib (Haçlılar) dâvâsı Eyyub’un oğlu tarafından perişan edildi.” (İbrahim Halil Ulaş, Selahaddin Eyyubî: Hayatı, Kişiliği ve Din Anlayışı Yazısından)
Selahaddin-i Eyyubî’nin danışmanlarından Üsame ibn-i Münkız ondan bahsederken “İmân ilkelerinin birleştiricisi, ehl-i salibi kahreden, adalet ve rahmet bayrağını yücelten, Emirü’l – Mü’minin sultasını ihya eden” ifadelerini kullanır. (İbrahim Halil Ulaş, Selahaddin Eyyubî: Hayatı, Kişiliği ve Din Anlayışı Yazısından)
Memlük Hükümdarı Sultan Baybars, İlhanlıların Moğol Ordusu’nu 1260 Ayn-ı Calut Savaşı ile bozguna uğratmıştır. Bu “mefahiri kalbinden silme”ye kalkma! “Şeytanların vesvese” ve “desiseleri”ne asla kapılma!
Ve meşhur 1071 Malazgirt Zaferi… Sultan Alparslan komutasındaki elli bin kişilik ordu ile iki yüz bin kişilik Bizans ordusuna galebe edildi. “Bu mefahir, zemin yüzünde hiçbir kuvvetle silinmez!’’..
Bir diğer zaferimiz ise Miryokefalon’dur. Sultan 2. Kılıç Arslan, Manuel 1. Komnenos komutasındaki Bizans Ordusu’nu 1176 yılında tarumar etmiştir, hezeyana uğratmıştır. “Bu mefahir”, “İslâmiyet” nam ve hesabınadır. Bunu unutma!
Osmanlı kuvvetlerinin Bizans ile yaptığı ilk savaş: Koyunhisar. 1302 yılında ilk Osmanlı hükümdarı Osman Gazi’nin katıldığı ve komuta ettiği savaş…
Ve 1. Murad Han’ın Sırplara karşı 1371’de kazandığı bir diğer zafer: Çirmen Zaferi…
Yine 1. Murad komutasında altmış bin kişilik ordu… “Allah Allah” nidalarıyla Kosova’da… Ve meşhur 1. Kosova Zaferi…
Yıl 1448’e geliyoruz. Her karanlığın ardından bir aydınlık geldiği gibi; her zaferin ardından da Yüce Allah bir “Murad” gönderiyor. Ve 2. Murad komutasında bir ordu… Yine Kosova meydanlarında… Ve bu sefer de yine 2. Kosova Zaferi ile neticelenir.
Ve tarihi bir dönüm noktası: 1453… Peygamber övgüsüne mazhar bir Sultan… (Buhârî, Tarihu’l-Kebîr, c. 1, kısım 2, s. 81) Adı Mehmed ama o “Fatih”liği tanınır. İstanbul’u fetheden “şanlı kumandan!” Zulümat ordularına karşı, surlarını yıkan… Gemileri karadan yürüten… Çağ açıp, çağ kapatan… İcraatları ile övünülmesi asırlar süren… Adını bile hürmetimiz olan “şanlı” ecdad: Fatih Sultan Mehmed Han…
Mısır’ın Fatihi’ne gelelim. Osmanlı’ya hilafeti geçiren ve Osmanlı’daki ilk İslâm Halifemiz: Yavuz Sultan Selim Han… Takvada ileri, şâir bir hükümdar… Seksen yıllık işi sekiz yıla sığdıran, Bediüzzaman’ın “Sultan Selim’e biat etmişim. Onun İttihad-ı İslâm’daki fikrini kabul ettim.” (Tarihçe-i Hayat, s. 67) dediği ve “bu meselede” yani İttihad-ı İslâm‘daki “selefleri”nden saydığı, İttihad-ı İslâm’ın mimarı: Yavuz Sultan Selim Han…
Avrupa’yı titreten, Mohaç’ta tarihe altın harflerle yazılan, adı bile korku verir kâfire… Viyana kapılarını zorlayan… Seferde iken, at üstünde vefat eden: Kanuni Sultan Süleyman…
Kurtlar Sofrasında bir “yiğit” var orada. Hayatını dâvâsına veren “şefkatli sultan” (Tarihçe-i Hayat, s. 71)… Bediüzzaman’ın “Sultan Abdülhamid velidir. Ben O’nu hususi dualarım almışım” (Abdulkadir Badıllı, Mufassal Tarihçe-i Hayat – 1, s. 226) dediği “veli” padişah; Sultan 2. Abdülhamid Han…
Bu kadar örnek ancak okyanustan bir kap sudur.
Unutmamamız gereken bir şey vardır ki, o da; (sadece) ne Türkiye Türklerindir, ne Arabistan Araplarındır, ne de İran Farslılarındır. Mülk sahibi ancak Allahu Tealadır. Ama Cenâb-ı Hakk devlet kurmaya karşı mıdır dersek, karşı değildir. Devletler kurulabilir. Müslümanlar devlet kurabilirler ama ırkçılık yapıp ülkeyi yalnızca tek bir ırka mahsus gösterip diğer ırkları tahkir etmemek şartıyla…
Ele aldığımız cümlede Müslüman Türk milletinin “mefahir”lerinin, “İslâmiyet defter”ine geçtiğinden bahis vardı. Yani Müslüman Türk’ün yaptığı hizmetler İslâmiyet nam ve hesabına olmuştur. Bediüzzaman Hazretleri’nin tabiriyle “Âlem-i İslâm’ın kapısının kilidi Türkiye’dir.” (Son Şahitler, c. 4, s. 121) Tarihçe-i Hayat eserinde de konuyla ilgili geçtiği üzere “Türkiye, İslâm dünyasının garbî kalesidir. Türkiyesiz İttihad-ı İslâm mümkün değildir.” (Tarihçe-i Hayat, s. 720)
Ele aldığımız cümleleri Kur’ân-ı Kerîm, yer yer konuyla ilgili Hadîs-i Şerîfler, Kur’ân ve İman hakikatleri olan Risale-i Nur eserlerinden pasajlar, ilmî anekdot ve tarihî gerçekler ile izah ve açıklanmasına çalıştık. Cenâb-ı Hak Dergâh-ı izzetinde kabule karîn eylesin. Cenâb-ı Hak, Kur’ân ve Îmân hakikatleri olan Risale-i Nur Külliyatı’ndan istifadelerimizi ziyade eylesin. Amin. Vesselâm.
Selam ve dua ile.
Nurani Müdafa
Yazar: Abdulkadir Çelebioğlu
コメント