(Mehmed Feyzi Efendi'den Okudukları Eserlerden Sual - Cevab Şeklinde
Notlardan Müteşekkil Hatt-ı Kuran/Osmanlıca Bir Sayfa)
Sual — Esbâb-ı ilmin üçüncüsü olan akıl, nasıl târif olunur?
Cevab — "Meâni-i kesîreye ıtlak olunursa da, muhtar olan nefs-i insanîde bir kuvvettir ki, ulûm iltisab edilir." diye tariftir.
Sual — Aklın sebeb-i ilim olması sâbit midir?
Cevab — Aklın sebeb-i ilim olması hususunda beyne'l-firâk pek çok ihtilâf vâki olmuş ise de, fırâk-ı dâllenin akvâli kendi sözleriyle red olunarak aklın sebeb-i ilim olduğu müteğaliben sabit olmuştur.
Sual — Akıl için kaç kuvvet vardır?
Cevab — İki kuvvet vardır.
Bir; akl-ı nazarîdir ki, mebde-i idrâk. Diğeri; akl-ı ilmîdir ki, mebde-i fiilîdir.
Sual — İlm-i zarurî neye derler?
Cevab — Akıl sebebiyle vücûd bulan ilimlerden [her şey kendi cüz'ünden büyüktür] gibi bedihî yani tefekkür ve istidlâle muhtaç olmaksızın ilk teveccühle sâbit olan akla denir.
Sual — İlham nedir?
Cevab — Feyiz tarîkiyle kalbe ilka olunan bir mânâdır.
Sual — İlham, esbâb-ı ilimden olabilir mi?
Cevab — Ehl-i Hakk'a göre, bir şeyin sıhhatini bilmek için âmme-i nâs hakkında esbâb-ı ilimden mâdud değildir.
Selam ve dua ile.
Nurani Müdafa
Osmanlıca'dan Okuyan: Mehmet Uğur
Yazıya Geçiren: Abdulkadir Çelebioğlu
Comments